Bạn muốn độc giả của mình hồi hộp đến mức "nín thở" khi đọc tác phẩm? Bạn muốn tạo ra những cú twist "xoắn não" khiến họ không thể rời mắt khỏi trang sách? Bí quyết nằm ở cách tác giả sử dụng kỹ thuật xây dựng cao trào độc đáo - một kỹ thuật quan trọng giúp "thổi hồn" vào câu chuyện, đưa cảm xúc của người đọc lên đến đỉnh điểm và để lại ấn tượng khó phai. Cùng The Wisdom đi vào bài viết tìm hiểu sâu hơn về kỹ thuật này nhé,
Các kỹ thuật xây dựng cao trào thường gặp trong các tác phẩm
Cao trào - "Trái tim" của câu chuyện
Cao trào không chỉ đơn thuần là một sự kiện, một bước ngoặt trong câu chuyện. Nó là "trái tim" của tác phẩm, nơi mạch truyện đạt đến cường độ cảm xúc mãnh liệt nhất. Tại đây, mâu thuẫn được đẩy lên đỉnh điểm, tạo nên sự căng thẳng, hồi hộp tột độ cho người đọc. Số phận nhân vật bị đặt trước những thử thách cam go, những bí mật được hé lộ, và những cuộc đối đầu nghẹt thở diễn ra. Một cao trào được xây dựng khéo léo sẽ "hút hồn" độc giả, khiến họ đắm chìm vào câu chuyện, đồng cảm với nhân vật và trải nghiệm những cảm xúc mãnh liệt như thể chính mình đang là một phần của câu chuyện.
Kỹ thuật xây dựng cao trào "nghẹt thở"
Để tạo nên một cao trào thực sự ấn tượng, bạn cần phải khéo léo "nhào nặn" các yếu tố cốt truyện, lựa chọn ngôn từ và "điều khiển" cảm xúc của độc giả:
Tăng dần mức độ căng thẳng: Hãy tưởng tượng bạn đang leo lên một ngọn núi. Bạn sẽ không thể chạy thẳng lên đỉnh ngay lập tức mà phải đi từng bước một, vượt qua những con dốc thoải rồi mới đến những đoạn đường dốc nghiêng hơn. Tương tự như vậy, trong việc xây dựng cao trào, bạn không nên "tung hết bài" ngay từ đầu. Hãy khéo léo "nhỏ giọt" những chi tiết gây tò mò, những manh mối ẩn giấu, tăng dần mức độ căng thẳng theo diễn biến của câu chuyện. Bạn có thể sử dụng những câu văn ngắn, dồn dập, hoặc miêu tả chi tiết cảm xúc, hành động của nhân vật để tạo nên bầu không khí căng thẳng, hồi hộp.
Xây dựng mâu thuẫn "nảy lửa": Mâu thuẫn chính là "ngòi nổ" cho cao trào. Hãy tạo ra những mâu thuẫn gay gắt, đối lập giữa các nhân vật, hoặc giữa nhân vật với hoàn cảnh, với chính bản thân họ. Mâu thuẫn càng lớn, cao trào càng bùng nổ và gây ấn tượng mạnh với độc giả. Đó có thể là mâu thuẫn giữa thiện và ác, giữa tình yêu và lòng hận thù, giữa lý trí và cảm xúc...
"Úp mở" thông tin: Bí ẩn luôn là thứ kích thích sự tò mò của con người. Đừng vội tiết lộ tất cả thông tin ngay lập tức. Hãy "úp mở" một số thông tin quan trọng, tạo ra những bí ẩn, những "hố đen" thông tin khiến độc giả phải "đoán già đoán non", tự đặt ra những câu hỏi và mong chờ được "gỡ rối" ở phần cao trào. Kỹ thuật này giúp duy trì sự hứng thú của độc giả và khiến họ không thể dừng lại cho đến khi biết được sự thật.
Tạo cú twist bất ngờ: Cú twist, hay còn gọi là "plot twist", là một biến cố bất ngờ, "xoắn não" xảy ra ở cao trào, làm thay đổi hoàn toàn diễn biến và kết cục của câu chuyện. Một cú twist đúng lúc, đúng chỗ sẽ tạo nên hiệu ứng bất ngờ cho độc giả, khiến họ phải "trầm trồ" và thán phục trước sự sáng tạo của bạn. Tuy nhiên, hãy lưu ý rằng cú twist cần phải hợp lý, có logic và phục vụ cho diễn biến chung của câu chuyện, tránh lạm dụng quá nhiều sẽ gây phản tác dụng.
Kết hợp nhiều yếu tố: Để tạo nên một cao trào hoàn hảo, đạt đến đỉnh cao của cảm xúc, bạn có thể kết hợp nhiều yếu tố như miêu tả bối cảnh chi tiết, sử dụng âm thanh, hình ảnh, ngôn ngữ hình thể, và đặc biệt là khắc họa nội tâm nhân vật một cách tinh tế... Tất cả những yếu tố này sẽ góp phần tăng thêm phần sinh động, chân thực và lôi cuốn cho cao trào.
Xem thêm: Cách xác định cảm hứng chủ đạo khi viết sách cho những tác giả mới vào “nghề viết"
Điểm mặt những tác phẩm văn học "đi cùng năm tháng" với kỹ thuật xây dựng cao trào nổi bật
Để hiểu rõ hơn về nghệ thuật xây dựng cao trào, hãy cùng phân tích một số ví dụ kinh điển trong văn học thế giới:
Romeo và Juliet (Shakespeare): Vở bi kịch của Shakespeare đạt đến cao trào ở cảnh Romeo và Juliet cùng quyên sinh vì tình yêu. Mâu thuẫn giữa hai gia tộc Montague và Capulet đã đẩy đôi tình nhân trẻ vào bi kịch không lối thoát. Shakespeare khéo léo dẫn dắt cảm xúc của người đọc qua từng cảnh tượng căng thẳng, từ cuộc ẩu đả dẫn đến cái chết của Tybalt, đến lời tuyên án trục xuất Romeo, và cuối cùng là cái chết bi thương của hai nhân vật chính. Cao trào này không chỉ để lại ấn tượng mạnh mẽ về mặt cảm xúc, mà còn gửi gắm thông điệp sâu sắc về sức mạnh của tình yêu và bi kịch của sự chia rẽ.
Chiếc lá cuối cùng (O. Henry): Truyện ngắn của O. Henry lại sử dụng cú twist bất ngờ để tạo nên cao trào đầy sức lay động. Khi Johnsy - cô họa sĩ trẻ - mắc bệnh viêm phổi và suy sụp tinh thần, nghĩ rằng mình sẽ chết khi chiếc lá cuối cùng rơi xuống, người đọc cũng nín thở theo dõi số phận của cô. Nhưng rồi, một cú twist xuất hiện: chiếc lá cuối cùng mãi không rơi, và Johnsy dần hồi phục. Sự thật được hé lộ ở cuối truyện khiến người đọc vừa bất ngờ, vừa xúc động: chiếc lá ấy chính là kiệt tác của nghệ sĩ già Berman, người đã hy sinh bản thân để cứu sống Johnsy. Cao trào này không chỉ mang đến một cái kết có hậu bất ngờ, mà còn ca ngợi tình người cao cả, sự hy sinh thầm lặng vì nghệ thuật và cuộc sống.
Số đỏ (Vũ Trọng Phụng): Tiểu thuyết trào phúng này đạt đến cao trào trong đám tang của cụ Tổ, khi Xuân Tóc Đỏ - một kẻ lưu manh, vô lại - được tung hô là "anh hùng", "vị cứu tinh" của gia đình cụ Cố Hồng. Vũ Trọng Phụng đã xây dựng một bối cảnh hỗn loạn, đầy rẫy những hành động lố bịch, phản cảm của các nhân vật, từ việc tranh giành tài sản, đến những màn "diễn kịch" giả tạo, để phơi bày bộ mặt xấu xa của xã hội thượng lưu thời bấy giờ. Cao trào này gây ấn tượng mạnh bởi tiếng cười trào phúng cay độc, và đồng thời gửi gắm những phê phán sâu sắc về sự đạo đức giả, lối sống xa hoa, trụy lạc của một bộ phận giới thượng lưu trong xã hội Việt Nam thời kỳ trước Cách mạng tháng Tám.
Nếu bạn chưa biết đến các kỹ thuật xây dựng nội dung với cao trào đẩy cảm xúc lên cao bằng câu chuyện của mình hãy tham khảo ngay khoá học viết sách do Bizbooks phát hành, Bizbooks là nơi công tác của rất nhiều trong gia đầu ngành trong lĩnh vực viết sách, luôn hỗ trợ bạn hết mình trên con đường trở thành tác giả.
Xem thêm: Khoá học viết sách uy tín và chất lượng từ Bizbooks
Cao trào là yếu tố quan trọng góp phần tạo nên sức hấp dẫn và giá trị nghệ thuật cho một tác phẩm. Bằng cách nắm vững kỹ thuật xây dựng cao trào, bạn sẽ biết cách "điều khiển" cảm xúc của độc giả, khiến họ không thể rời mắt khỏi trang sách. Hãy rèn luyện và phát huy sự sáng tạo của mình để tạo nên những cao trào đầy ấn tượng, đóng góp vào thành công của tác phẩm.
Bạn có thể chia sẻ một số ví dụ về những cao trào ấn tượng mà bạn từng đọc được trong sách không?
